Güneş püskürtüsü
Güneş püskürtüsü veya güneş patlaması, Güneş'in gaz yuvarında (atmosfer) gerçekleşen şiddetli patlamalara verilen addır. Bu patlamalar milyarlarca megaton gücünde olup, genelde saatte 1.000.000 km/saat hızla hareket ederler. 6 × 1025 Patlama sonucunda joule'e kadar enerji açığa çıkarabilir.[1] Güneş püskürtüsü nedeniyle Dünya atmosferine normalin üzerinde küçük dalga boylu radyasyon parçacıkları girer. Bu püskürtüler sonucunda yeryüzündeki iletişim ve güç ağları olumsuz yönde etkilenebilir.
Güneş patlamaları, Güneş atmosferinin bütün tabakalarını (fotosfer, korona ve kromosfer) etkiler, plazmayı onlarca milyon kelvine çıkarıp elektronları, protonları ve daha ağır iyonları neredeyse ışık hızıyla uzaya fırlatır. Ayrıca bütün elektromanyetik tayfa yayılmış radyasyon üretirler. Çoğu Güneş patlamaları, şiddetli manyetik alanların fotosfere girdiği Güneş lekeleri gibi aktif bölgelerde oluşur.
Güneş püskürtüleri magnetik birleşmelerden dolayı oluşurlar. İlk oluşum ise 1859 yılında gözlemlenmiştir ve Carrington Olayı olarak adlandırılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kopp, G. (2005). "The Total Irradiance Monitor (TIM): Science Results". Solar Physics. Cilt 230. ss. 129-139. doi:10.1007/s11207-005-7433-9. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2009.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Superflares could kill unprotected astronauts". NewScientist.com. 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2005.
- Mewaldt, R.A., et al. 2005. Space weather implications of the 20 January 20, 2005 solar energetic particle event. Joint meeting of the American Geophysical Union and the Solar Physics Division of the American Astronomical Society. May 23-27. New Orleans. Abstract14 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- Solar Flares NASA Video from 2003
- Solar Flares Solar & Heliospheric Observatory Video from 2002
- Solar Cycle 24 and VHF Aurora Website (www.solarcycle24.com)20 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Solar Weather Site4 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- STEREO Spacecraft Site 23 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Early BBC report on the November 4, 2003 flare 25 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Later BBC report on the November 4, 2003 flare 28 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- NASA SOHO observations of flares 19 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Stellar Flares 15 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - D. Montes, UCM.
- The Sun 23 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - D. Montes, UCM.
- ASC / Alliances Center for Astrophysical Thermonuclear Flashes 11 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'The Sun Kings', lecture by Dr Stuart Clark on the discovery of solar flares given at Gresham College, 12 September 2007 (available as a video or audio download as well as a text file).
- An X Class Flare Region on the Sun 7 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - NASA Astronomy Picture of the Day
- Sun trek website 6 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. An educational resource for teachers and students about the Sun and its effect on the Earth
- NASA - Carrington Super Flare1 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NASA May 6, 2008
- Archive of the most severe solar storms16 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Animated explanation of Solar Flares from the Photosphere10 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (University of Glamorgan)